Over dit boek werd geschreven: G. Middag, NRC Handelsblad, Boekenbijlage, 17 december 2010 "In de geografische literatuur (en de cartografische literatuur in het bijzonder) hebben de (Nederlandse) schoolwandkaarten nooit veel aandacht gekregen. De auteurs hebben daar verandering in gebracht door de publicatie van diverse artikelen in geografische en cartografische tijdschriften over de makers en de uitgevers van schoolwandkaarten en de bijzonderheden van de kaarten die zij hebben vervaardigd en uitgegeven. In dit boek zijn deze artikelen gebundeld tot een zeer interessant naslagwerk. Het inleidende gedeelte van het boek beschrijft de introductie van de schoolwandkaart in het Nederlandse onderwijs in 1820 en van de ontwikkelingen in de schoolwandkaart-cartografie in de negentiende en twintigste eeuw. Deze uitgebreide inleiding plaatst de Nederlandse schoolwandkaarten in een historische context en vertelt samen met de andere artikelen het verhaal van deze bijzondere kaarten. Kleurrijke afbeeldingen van schoolwandkaarten illustreren het boek, en een overzicht van de schoolwandkaarten uitgegeven door de drie voornaamste uitgevers completeert het. Inclusief register. Bijzonder interessant voor een in (schoolwand)kaarten geïnteresseerde doelgroep." E.L. Poppe, Biblion recensie, 2010 "Het enthousiasme van de auteurs vulde een leemte en heeft nu geresulteerd in een prachtig geïllustreerd boek over de geschiedenis van de Nederlandse schoolwandkaarten. Bladerend in het boek kom je juweeltjes tegen van grafische voorstellingen, een lust voor het oog voor iedereen die graag zelf zo'n wandkaart aan de muur had willen hebben." Didaktief, 40 (2010), nr. 10, p. 46 "Aldus passeert een groot aantal aspecten van de geschiedenis van het aardrijkskundeonderwijs en de plaats van de schoolwandkaart daarin de revue. De levendige stijl en de vele afbeeldingen maken het boek niet alleen interessant voor kenners maar voor iedereen die herinneringen heeft aan het gebruik van wandkaarten in het onderwijs." Boekenpost, 19 (2011), nr. 111, p. 14-15 "Nederland mag dan een grote traditie in de cartografie hebben en een brede belangstelling voor historische cartografie aan de dag leggen, er is opmerkelijk weinig aandacht voor schoolwandkaarten. De laatste jaren hebben vooral Lowie Brink en Lucy Holl zich sterk gemaakt voor schoolcartografisch erfgoed. ... Niet alleen de ontwikkelingen in de productie van wandkaarten, ook de veranderende pedagogische inzichten achter de kaarten komen aan bod. Kaartenmakers hebben lang geworsteld met allerlei vragen: of kaarten groot moesten of juist klein, gedetailleerd of globaal, exact of ongeveer. Al deze verschillen komen ook nadrukkelijk in beeld. Met 115 illustraties is het boek een plezier voor het oog, of het nu gaat om de oudste schoolwandkaarten, kaarten waarop het water of juist het land zwart is gekleurd, dan wel om kaarten die ieder op een verschillende manier hoogte weergeven. Tot slot bevat het boek nog afbeeldingen van de kunstzinnige elementen op de kaarten en zwart-wit foto's van oude schoollokalen - natuurlijk met kaarten aan de wand. De eerder gepubliceerde hoofdstukken behandelen meer in detail kaartenmakers als R. Bos, P.R. Bos. K. Zeeman, R. Schuiling, A.A. Beekman, H. Blink, W. Kloeke, frater Rafaël en A.H. van Luyn. Als deze namen u niets zeggen, misschien met uitzondering van Pieter Roelf Bos, lijkt me dat een reden te meer dit boek aan te schaffen." R. Kranenburg, Geografie, 20 (2011), nr. 2, p. 40-41 "Wandkaarten behoren tot de fraaiste vormen van toegepaste grafiek, waarbij hoge eisen worden gesteld aan de leesbaarheid en dus aan de generalisatie en het gecreëerde contrast. De beloning voor een goed uitgevoerde kaart is een wereldbeeld of een beeld van het eigen land dat de leerlingen hun hele leven bijblijft. Maar als objecten blijven wandkaarten de stiefkinderen van elke kaartverzameling en het is een geweldige verdienste van de schrijvers dat ze zoveel meer aandacht voor dit bijzondere kartografische genre hebben weten te genereren. ... In het voorwoord staat een aantal redenen vermeld waarom schoolwandkaarten zo weinig belangstelling zouden krijgen. De belangrijkste is dat ze vooral in de periode 1850-1960 uitkomen, en daardoor nog nauwelijks door de historische kartografie onderzocht zijn, die pas recentelijk ook naar de 19e eeuw kijkt, terwijl de wandkaartenproductie eigenlijk al voorbij was toen het Kartografisch Tijdschrift begon te verschijnen. Er valt dus een boel in te halen en dit boek vormt daar een prima aanzet voor. De verschillende hoofdstukken, zoals het verslag van de ‘wedstrijd’ tussen Beekman en Blink, of de concurrentie tussen Wolters en Noordhoff, het door een bombardement uitgeschakeld worden van Thieme als geduchte concurrent van de vorige twee, zijn boeiend geschreven, en goed geïllustreerd waardoor men een uitstekend idee krijgt van wat er zoal op dit gebied is uitgekomen en wat er aan af te lezen is, zowel over het afgebeelde gebied, de auteurs en de contemporaine onderwijsinzichten." F.J. Ormeling, Geo-Info, 8 (2011), nr. 2, p. 25 "De lezer heeft een up-to-date overzicht van alle tot nu toe uitgekomen artikelen in een rijk geïllustreerde handzame band in oblong formaat. Er is gekozen voor mooi licht glanzend papier waardoor de illustraties, die hoofdzakelijk uit kaarten bestaan, goed tot hun recht komen en waarbij recht gedaan wordt aan de uitstraling die dit type kaart van nature heeft. ... Over het algemeen zijn de afbeeldingen groter afgebeeld dan in de vroegere publicaties, wat de leesbaarheid zeker bevordert. De kleurintensiteit en natuurgetrouwheid van de kleuren roepen een bijpassend gevoel van nostalgie op bij het doorbladeren van dit boek. ... Door deze uitgave is het werk van Brink en Holl voor een breder publiek toegankelijk geworden." L. Ruitinga, Caert-Thresoor, 30 (2011), nr. 4, p. 135 "Al deze werkzaamheden vormen de opmaat van het in 2010 door uitgeverij Waanders gepubliceerde werk De wereld aan de wand. Het bevat de eerder genoemde artikelen met daaraan voorafgaand een algemene inleiding van ruim 50 pagina's over de geschiedenis van schoolwandkaarten in de periode 1820-2010. Het boek wordt afgesloten met een overzicht van alle aardrijkskundige wandkaarten van de uitgevers Noordhoff, Wolters en Thieme. Omdat het boek ook rijk is geïllustreerd met tientallen, in kleur uitgevoerde afbeeldingen van schoolwandkaarten uit de eigen en andere collecties - het antiquariaat heeft zelf zo'n 1.900 kaarten in voorraad - heeft dit alles geresulteerd in een indrukwekkend overzichtswerk van schoolwandkaarten in het Nederlandse onderwijs." S. Braster, Tijdschrift voor Geschiedenis, 125 (2012), nr. 1, p. 138-139 "A recent publication examines for the first time the subject of wall charts made for schools in the Netherlands from its beginnings in the nineteenth century to the year 2000. ... As objects these charts are badly preserved. Because of their awkward shape they are the orphans of any map curator's collection, and it is an extra bonus that the authors have been able to generate attention for this particular cartographic genre. After an introductory chapter, this history of wall charts is arranged according to the publishing houses that produced the maps, with most attention focussed on the designers and the development of reproduction. ... At last, we have a volume that discusses and explains one of the major visual aids of past schoolrooms." F.J. Ormeling, Print Quarterly, XXIX (2012), nr. 2, p. 209 Geografie, 15 (2006), nr. 7, p. 47 "Het eerste artikel begint met een algemene historische schets, en de volgende artikelen gaan in op een aantal belangrijke of bijzondere uitgevers en auteurs van schoolwandkaarten." Caert-Thresoor, 25 (2006), nr. 3, p. 85-86 "Een rijk geïllustreerde uitgave over de geschiedenis van de Nederlandse schoolwandkaarten, een tot nu toe onderbelicht onderwerp. Het boek maakt duidelijk dat er een boeiend verhaal achter de Nederlandse schoolwandkaarten schuilgaat." Boekenpost, 14 (2006), nr. 82, p. 20-21 "Schoolwandkaarten stonden lange tijd te boek als een wat inferieur soort kartografie. Dikwijls gemaakt door enthousiaste onderwijzers die natuurlijk geen speciale opleiding tot kaarttekenaar hadden genoten. Na intensief gebruik vaak bij het afval gezet. Nooit systematisch bewaard in archieven of universiteitsbibliotheken. Dit boek schetst de geschiedenis van de Nederlandse schoolwandkaarten vanaf 1820. Daarnaast geeft het portretten van een kleurrijk gezelschap van kaartenmakers, educatieve uitgevers die de schoolwandkaartenmarkt hadden ontdekt, en uitzonderlijke afwijkende exemplaren van kaarten." Didaktief, 36 (2006), nr. 9, p. 37 "Het artikel [= eerste hoofdstuk van het boek] laat zien dat diepgang en leesbaarheid prima samen kunnen gaan. De beschrijvende en zeer toegankelijke tekst is doorspekt met citaten van vakgenoten uit de negentiende eeuw, waardoor de lezer als het ware wordt meegenomen op ontdekkingsreis. De artikelen van Brink lezen als een spannend jongensboek." Geo-Info, 4 (2007), nr. 4, p. 194 "Enkele jaren terug publiceerden de twee auteurs een Geschiedenis en recentelijk ook een Bibliografie en foto-overzicht van de Nederlandse schoolwandkaarten (1801-1975), waarmee de geschiedenis der Nederlandse schoolkartografie definitief op de kaart werd gezet." Geo-Info, 6 (2009), nr. 9, p. 14 |
